Ykhim schreef: ↑09 sep 2021, 22:34
Ik denk dat je dat behoorlijk overschat. Ik heb een tijd geleden nog weleens samengewerkt met mensen die onderzoek deden naar informatievoorziening in de zorg (gericht op laaggeletterdheid) en toen werd ook duidelijk hoe schrikbarend weinig laag- en ongeletterden meekrijgen van de wereld om zich heen. Je verwacht dat ze nieuws kunnen begrijpen, maar in praktijk komen ze er überhaupt niet of nauwelijks mee in aanraking en vertrouwen ze hoofdzakelijk op mensen in hun omgeving. Dat gaat dan niet alleen om informatie, maar ook om praktische zaken als belastingformulieren, medische afspraken of wat dan ook. Nou weet ik niet hoe dat voor die groep exact zit met corona, maar iets zegt me dat ze tegen dezelfde problemen aanlopen en dat er door een gebrek aan aandacht een groot probleem blijft bestaan binnen die groep: prikangst, angst voor enge vaccinaties of andere behandelingen en eventueel een omgeving die ze vertelt dat het allemaal onveilig is. Het grote onbekende en de daaraan gelieerde onzekerheid. Daar valt echt wat te winnen, vermoed ik. En ja: die situatie bestaat óók in meer of mindere mate in sommige moslimgemeenschappen in de regio's van Rotterdam of Amsterdam, weet ik uit eigen ervaring. Dat heeft absoluut meer te maken met informatievoorziening dan met religieuze of culturele achtergrond.
Overigens is er in het begrijpelijk maken van de informatie ter plekke (bijvoorbeeld in ziekenhuizen) wel duidelijk verbetering zichtbaar t.o.v. vijf, tien jaar geleden, zoals op de vorige pagina redelijk geschetst is. Maar in coronatijd is het toch ingewikkeld gebleken om cruciale informatie daar te bezorgen waar het nodig is, ook als het niet over on- of laaggeletterden gaat.
Weet niet of ik het over- of onderschat, heb simpelweg niet zo'n beeld bij hoe groot die groep is en wat ze wel of niet meekrijgen in het dagelijks leven. Maar ik kan me voorstellen dat wanneer je op z'n minst Nederlands spreekt en verstaat (ook al kun je dan niet lezen), dat er toch heel wat meer informatie binnenkomt dan wanneer je de Nederlandse taal helemaal niet machtig bent.
Het probleem van mensen die nauwelijks zijn te bereiken vanuit officiële instanties en die vanuit die positie dus (soms noodgedwongen) vertrouwen op het oordeel van zoon/dochter of de buurvrouw, is inderdaad bekend. Alleen is dat wel een diepgeworteld maatschappelijk fenomeen/probleem, dat je, zeker tijdens een crisis, niet 1-2-3 getackeld krijgt. Zeker niet als je sowieso al gekortwiekt bent op alle mogelijke overheidsinstanties.
Wat betreft de verbeterde informatievoorziening: in ziekenhuizen etc. ben ik dit wel met je eens. Kort en bondig is daar de boodschap. Maar in officiële brieven is dat dan weer niet handig. Het blijkt dat het gebruik van korte en bondige zinnen met zich meebrengt dat teksten minder samenhangend zijn, daardoor minder goed leesbaar zijn (ook voor mensen die moeite hebben met de taal) en er links en rechts wat informatie verloren gaat.
"Jan is moe. Jan heeft gerend."
"Jan is moe, want Jan heeft gerend."
Uit die tweede zin haal je meer informatie dan uit de eerste zin, ondanks dat die tweede zin ingewikkelder van opzet is. Dit komt voornamelijk door het gebruik van het signaalwoord "want".
Het is natuurlijk een heel simpel voorbeeld, maar dit principe werkt ook in langere teksten en zinnen door.
Over de communicatiestrategie tijdens coronatijd kunnen we nog wel een heel boek schrijven, daar hebben de instanties echt hopeloos gefaald. Dat begon al met dat hele Twitter-draadje van het RIVM, toen corona nog niet officieel in Nederland was, waarin met de grootste stelligheid allerlei zaken werden verkondigd die twee weken later al totaal niet waar bleken te zijn. En toen moest de pandemie nog beginnen. Begin dan maar eens om het vertrouwen terug te winnen.